Kolon Kanserinin Erken Teşhisi İçin Önemli Adım

Boğaziçi Üniversitesi’nde Doç. Dr. Burak Acar yönetiminde geliştirilen ‘Erken Bağırsak Kanseri Tanısı ve Beyin Haritalamada Bilgisayar Teknolojileri’ araştırma projesi sanal kolonoskopi yöntemiyle kolon kanserinin erken teşhisi yolunda önemli bir gelişmeye imza attı.

Boğaziçi Üniversitesi akademisyenleri, bağırsak kanserinin erken teşhisine yönelik bilgisayar destekli tanı yöntemi geliştirdi. Bölgenin üç boyutlu tıbbi görüntüsünü işlemeyi ve analizini temel alan yaklaşım, kalın bağırsağın klasik kolonoskopi uygulamalarının tersine içerden bir müdahale olmaksızın incelenmesine dayalı bir sanal kolonoskopi uygulaması. Yeni geliştirilen bu yöntemle, bağırsak kanserinin öncülü olan kolonik polipleri bilgisayarlı tomografi görüntülerinde daha görünür kılarak, bilgisayar destekli kolik polip teşhis algoritmalarının hata payını önemli ölçüde düşürmek mümkün.
Boğaziçi Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden proje yürütücüsü Doç. Dr. Burak Acar, sanal kolonoskopinin, dışarıdan bağırsaklara herhangi bir fiziksel müdahale olmaksızın, kolon kanserinin erken teşhisi için bütün bağırsağın hızlı ve detaylı tomografik incelenmesini ve bağırsak kanserinin öncülü olan poliplerin erken teşhisi amaçlı rutin taramayı mümkün kıldığını belirtti.

Acar, kalın bağırsakta oluşan poliplerin 5-15 yıl içinde kötü huylu tümörlere dönüşerek kolon kanserine sebep olabildiklerini belirterek bu poliplerin tümöre dönüşmeden erken safhada bulunarak alınmaları yoluyla kolon kanserinin engellenmesinin mümkün olduğunu söyledi. Bu amaçla, kolon kanseri risk grubunda olanların rutin olarak bağırsaklarını kontrol ettirmeleri gerektiğine dikkat çeken Acar, bunun da geleneksel yönteminin optik kolonoskopi olduğunu belirtti. Acar şöyle devam etti; 

‘’Bağırsaklara içerden bir müdahale gerektiren bu yöntem, hastalar tarafından tercih edilmemesinin yanı sıra, bağırsak mukozasının zedelenmesi gibi tıbbi riskler de taşıyor. Bu duruma bir çözüm olarak önerilen sanal kolonoskopide hastanın batın tomografisi kullanılarak bağırsak yüzeyi içerden müdahalesiz ve detaylı olarak incelenebiliyor. Tomografi görüntülerinin tek tek incelenmesi maliyetli ve hataya açık olduğundan polip teşhis performansını arttırmak ve süreci hızlandırmak amacıyla, poliplerin otomatik bulunmasına yönelik bilgisayar teknolojileri üzerine çalışmalar 20 yılı aşkın bir süredir sürmekte. Geliştirilen teknolojilerin polip teşhis performansı sanal kolonoskopinin uygulanabilirliğini doğrudan etkileyen bir faktör. Bu yöntemlerin gerçek polipleri kaçırmamaları (yüksek sensitivite), polip olmayan yapıları da polip olarak işaretleyip hastaları gereksiz yere optik kolonsokopiye yönlendirmemeleri (yüksek spesifisite) gerekiyor’’.

‘Erken Bağırsak Kanseri Tanısı ve Beyin Haritalamada Bilgisayar Teknolojileri’  araştırma projesi kapsamında geliştirilen yöntem, polipleri tomografik görüntülerde daha görünür kılarak, söz konusu teknolojilerin sensitivite ve spesifisite’sinin yükseltilmesinde etkin olabiliyor. Klinik kullanıma girdiği takdirde, rutin kontrollerde uygulanabilir bir erken teşhis yöntemi olan sanal kolonoskopinin başarı performansını yükselterek daha fazla sayıda hastada bağırsak kanserinin önlenmesinin sağlanabileceğini belirten Acar, ‘’Bu ve benzeri teknolojiler, yüksek risk gruplarının düzenli kontrolünü sağlayarak gelecekte bağırsak kanserinin sonunu getirebilir’’ diyor.